မတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ဟာ ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၇ ႀကိမ္ေျမာက္ ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ အခမ္းအနားကို ထိုင္းႏိုင္ငံမယ္ေဟာင္ေဆာင္ နယ္စပ္ဘက္မွာ က်င္းပျပဳလုပ္ၾကပါတယ္။ အခမ္းအနား က်င္းပမည့္ နယ္စပ္တေနရာကို ေရာက္ဖို႔ မယ္ေဟာင္ေဆာင္ၿမိဳ႕ကေန တကိုယ္ေတာ္ ဆိုင္ကယ္ကို ေမာင္းၿပီး ေႏြရာသီရဲ႕ အပူခ်ိန္ကို အန္တုကာ... ဖုန္မႈန္႔ေတြ ထူထပ္ေနတဲ့ လမ္းကို တနာရီေလာက္ ခုတ္ေမာင္းခဲ့ရတယ္။
အခမ္းအနား က်င္းပရာ ဝန္းက်င္ကို ေရာက္သြားေတာ့ စိတ္ထဲမွာ ထိန္႔ခနဲ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ထူးထူးျခားျခား စာတန္းေလး တခုကို ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တာဝန္လည္းရွိ၊ ေတာင္းလဲတာင္းဆို၊ ေဆာင္လည္း ေဆာင္ရြက္ ဆိုတဲ့ စာတန္းေလးကို အဝင္ဝ ဝါးတုိင္ေရွ႕မွာ ခ်ိတ္ဆြဲထားတာ ေတြ႔လိုက္ရတဲ့အတြက္ ျဖစ္တယ္။
အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႔ တခုရယ္ ရွိၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ အဲဒီစာတန္းလို ေဆာင္ပုဒ္ေတြ ရွိရတယ္လို႔ ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးအစည္းအရံုး (ေကအဲန္ဒဗလ်ဴအို) ဗဟိုအတြင္းေရးမွဴး သိုးျမာက ေျပာသြားပါတယ္။
“က်မတို႔က ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုပ္ၿပီးမွ လိုက္နာဖို႔လည္း တာဝန္ရွိတယ္။ လုပ္ေဆာင္ဖို႔လည္း တာဝန္ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြကို က်မတို႔က အခြင့္အေရး ေနာက္ပိုင္းမွာ တာဝန္ဆိုတာ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးကို က်မတို႔ ေျပာခ်င္တယ္ေလေနာ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။
မိခင္ႏွင့္ကေလး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႔ တာဝန္ခံ အပိုင္ကလည္း “အထူးသျဖင့္ ကိုယ့္ရဲ႕အမ်ိဳးသားေတြေပါ့ေနာ္။ တျခားဒီျပင္ အမ်ိဳးသားေတြက အလုပ္လုပ္ေနတာကို သူတို႔က အသိအမွတ္ မျပဳဘူးေလး။ ဆိုေတာ့ က်မတို႔က ဒီလိုဘာေၾကာင့္ ေဆာင္ပုဒ္ေတြ ေရးရလဲဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္လဲ လုပ္တယ္။ သိေအာင္လဲ ေျပာျပခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္ သူတို႔ကို အဲလိုမ်ိဳးေပါ့”
အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ အလုပ္လုပ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ အခြင့္အေရးေတြကို သံုးၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသားေတြကို အႏိုင္က်င့္တယ္ ဆိုတဲ့ စကားေတြ ထြက္လာတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒီလိုေျပာဆိုမႈေတြအေပၚ တုန္႔ျပန္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ စဥ္းစားၿပီး ေရးသားရတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေမာ္သိုးျမာက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
“က်မတို႔ စဥ္းစားလိုက္တယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးေရးလိုက္ရင္ ဒီဥစၥာကို ေယာက္်ားေတြလည္း ျမင္တယ္။ ေျပာမယ္ဆို က်မတို႔ လူမႈအသိုင္းအဝိုင္း ေတြျမင္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးကို က်မတို႔ ဒီလိုမ်ိဳးနဲ႔ တုန္႔ျပန္ေနတယ္ ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးကို ေျပာခ်င္တာေပါ့ေနာ္”
ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အရင္တုန္းက လႈပ္ရွားမႈ သက္သက္နဲ႔ အခြင့္အေရး ပိုမိုရရွိလာဖို႔ လုပ္ေဆာင္တာမ်ိဳးပဲ ရွိၿပီး အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ သိပ္ၿပီး ပူးေပါင္းတာမ်ိဳးေတြ မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားအဖြဲ႔အစည္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ အလုပ္လုပ္လာတယ္။ ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳးသားနဲ႔အတူ အမ်ိဳးသမီးရဲ႕ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ ျပႆနာ၊ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုပ္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ ပိုၿပီးေတာ့ နီးနီးကပ္ကပ္ အလုပ္လုပ္လာတာမ်ိဳး ရွိလာတယ္။
“ႏွစ္ ၂ဝဝဝ ေနာက္ပိုင္းေပါ့။ အဲလိုၾကည့္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ိဳးသမီးေတြက အမ်ားႀကီး အထူးသျဖင့္ လုပ္ငန္းပိုင္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကြ်မ္းက်င္မႈေတြ ပိုရွိလာတယ္လို႔ က်မအေနနဲ႔ ယူဆမိတယ္။ အထူးသျဖင့္ လူငယ္လူရြယ္ ေတြက သူတို႔အေနနဲ႔ၾကေတာ့ အမ်ိဳးသမီးအခန္းက႑မွာ တာဝန္ယူလာၿပီဆိုတဲ့ အခ်ိန္မွာၾကေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ ၾကေတာ့ လုပ္ရဲကိုင္ရဲလာတာေတြ ရွိၾကတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေရး က႑မွာလည္း အမ်ားႀကီးေတာ္ေတာ္ လႈပ္ရွားမႈ ရွိတယ္လို႔ ျမင္ရတယ္” လို႔ ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးတဦး ျဖစ္တဲ့ စီစီးလ်ာက ေျပာတယ္။
အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ ျပႆနာ ေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ အမ်ိဳးသားေတြ ပါဝင္ရမယ္လို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြက ေျပာလာတဲ့အတြက္ ယခုအခ်ိန္မွာ ဒုကၡသည္စခန္းေကာ္မတီ၊ စခန္းလံုၿခံဳေရးတို႔နဲ႔ ပူးတြဲၿပီးေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြကို ေျဖရွင္းတယ္။ စကားဝိုင္းေတြ၊ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္လာတာကို ျမင္ေတြ႔လာရပါတယ္။
“က်ေနာ့္ အေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ေယာက္်ား တေယာက္လို ထပ္တူရရွိဖို႔အတြက္ ဝိုင္းဝန္းၿပီး အတူပါဝင္တုိင္ပင္ ေဆြးေႏြးဖို႔ အတြက္ စုစည္းရတယ္ဆိုေတာ့ ေကာင္းပါတယ္” လို႔ ကရင္နီအမ်ိဳးသားတဦး ျဖစ္တဲ့ ေကဖိုးက ေျပာၾကားသြားပါတယ္။
အခုမတ္လမွာ ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ မကပါဘူး မတ္လ ၈ ရက္ေန႔ဟာလည္း ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ ျဖစ္ေပၚလာရတာဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၁ဝဝ ေက်ာ္က အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အထည္ခ်ဳပ္စက္႐ံုတရံုက အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ အမ်ိဳးသားေတြရတဲ့ လစာရဲ႕ ထက္ဝက္ႏႈန္းပဲ ခံစားခြင့္ ရွိသလို၊ လုပ္ငန္းခြင္မွာ ပင္ပန္းဆင္းရဲ လြန္းတာေၾကာင့္ ေရာဂါေတြ ရၾကတာကို တင္ျပျပီး ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ လုပ္ငန္းခြင္နဲ႔ ရသင့္ရထိုက္တဲ့ အလုပ္သမား အခြင့္အေရးေတြ ေတာင္းဆို ရရွိခဲ့ၾကရာက ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ အစျပဳ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါတယ္။
အလုပ္သမား အခြင့္အေရး၊ ဘူဇြာစနစ္ ဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔ လူတန္းစားမွ်တေရး လႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ စက္မႈေတာ္လွန္ေရး ကာလ ၁၉ဝ၉ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၈ ရက္ေန႔မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး၊ လြတ္လပ္ခြင့္၊ မဲေပးခြင့္ေတြအတြက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ဆိုရွယ္လစ္ ပါတီက ဒႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ဒ ဆိုၿပီး စတင္လိုက္ပါတယ္။
၁၉၁ဝ ျပည့္ႏွစ္က ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံ ကိုပင္ေဟဂင္ျမိဳ႕မွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ ညီလာခံမွာေတာ့ ဂ်ာမနီ၊ ဒိန္းမတ္၊ ၾသစေၾတးလ်၊ ဆြစ္ဇာလန္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကပါ ပါဝင္လာၾကၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ား တန္းတူအခြင့္အေရး ရရွိေရး လႈပ္ရွားမႈအေနနဲ႔ ႏွစ္စဥ္ ေႏြဦးကာလ ျဖစ္တဲ့ မတ္လဆန္းမွာ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ က်င္းပဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ပထမ ကမာၻစစ္မီး ေတာက္ေလာက္စျပဳေနတဲ့ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္ မတ္လ ၈ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ဥေရာပႏိုင္ငံေတြက အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရးအတြက္ စုေပါင္းလမ္းေလွ်ာက္ပြဲတခု ျပဳလုပ္ခဲ့ျပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အဲဒီေန႔ကို ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ ဆိုၿပီး သတ္သတ္ မွတ္မွတ္နဲ႔ ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအထိ က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။
ဒုတိယ ကမာၻစစ္ကာလ အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔ဟာ ေမွးမွိန္ေနခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားက႑ ျမင့္မားလာတဲ့ ၁၉၆ဝ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ျပန္လည္အသက္ဝင္လာတာ ဒီေန႔ထိ တိုင္ပါပဲ။ ကမာၻ႔ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔ကေတာ့ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွာမွ ႏိုင္ငံတကာ အမ်ိဳး သမီးမ်ားေန႔ကို စတင္က်င္းပခဲ့ပါတယ္။
ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးအစည္းအရံုးကို ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ကစတင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီး ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ကာ မတ္လ ၁ဝ ရက္ေန႔ေရာက္တုိင္း ႏွစ္စဥ္ ေန႔တိုင္း အခမ္းအနား က်င္းပျပဳလုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။
ကရင္နီအမ်ိဳးသမီးမ်ားေန႔တြင္ ေကအဲန္ဒဗလ်ဴအို ဗဟိုအတြင္းေရးမွဴး သိုးျမာက “က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီးအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနတာက က်မတို႔ အမ်ိဳးသားရဲ႕ အခြင့္အေရးကို သြားၿပီး ဆန္႔က်င္တာ မဟုတ္ဘူး။ သြားၿပီးမွ ဟန္႔တားေနတာ မဟုတ္ဘူး။ က်မတို႔က ရသင့္ ရထိုက္တဲ့ အခြင့္အေရးကို ဆက္ၿပီးေတာ့မွ ရရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ရယ္၊ ဆက္ၿပီးခ်ိဳးေဖာက္မႈ မျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဒီေန႔မွာ က်မတို႔ရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္က ေတာင္းဆိုမႈေတြ လုပ္တယ္၊ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ လုပ္တယ္၊ လိုက္နာမႈေတြလည္း ရွိပါတယ္လို႔ ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တယ္” လို႔ ေျပာသြားပါတယ္။
0 comments: